Leg het verhaal vast

Boven de tafel waar ik, als ik thuis werk mijn schrijfwerk en werk doe, hangt een enorme uitvergrote foto van mijn ouders en mijn oudste broer. Ze zijn allen overleden inmiddels. De foto is genomen in hun ‘primetime’, lang geleden, zelfs nog voor ik geboren was. Ze poseerden voor een knalgele betonauto, een ouderwetse magirus, op het terrein in Nieuwendam waar mijn vader en zijn familie een grote bouwmaterialenhandel en betonmortelcentrale dreef. Op de achtergrond staat de betonmortel, mijn moeder, jong en als altijd superslank, in een eenvoudige maar mooie witte jurk, mijn vader met zijn uitbundige donkere krullen, stoer met zijn opgerolde overhemdsmouwen en mijn broer op de stoel in de cabine, hij was gehandicapt en kon niet lang staan.

Een plaatje verstild in de tijd. Van iets dat al lang en voor altijd weg is. Dromen we niet allemaal ervan om op wat voor manier ook voort te bestaan? Om iets achter te laten wat er toe doet? Kan zijn een bedrijf, kan zijn foto’s, woorden, objecten, kunst….

Ik zit in het bestuur van een Hospice. Mijn broer is daar overleden, hij kwam er na een lijdensweg in de hemel, en ik wil bijdragen aan het laatste wat hem gelukkig maakte. In dat Hospice overleed een paar maanden geleden de moeder van een jonge vrouw. De moeder had een groot deel van haar leven gewijd aan schilderen. Ze liet tientallen werkelijk prachtige schilderijen achter. De dochter wilde met die erfenis een gebaar maken en besloot ze te exposeren en voor veel te schappelijke prijzen te verkopen om de opbrengst ten goede te laten komen aan het Hospice dat zo goed voor haar moeder had gezorgd in haar laatste dagen.

Ik heb veel contact gehad met deze dochter in verband met deze verkoop. Ze was kapot van verdriet en vond in het regelen van dit alles niet alleen een goede afleiding maar ook een manier om haar moeder te laten voortbestaan, iets achter te laten en toe te voegen, één die haar tegelijk heel dicht bij haar moeder bracht. Het verdriet herken ik. Ik verloor mijn moeder toen ik net 17 was. En ik weet hoe sommige gebeurtenissen je vormen en je leven voor altijd veranderen.

Juist daarom vind ik het fijn om elke keer als ik aan tafel zit, die foto te zien, van die vrouw die mijn moeder was, nog jong en nog een heel leven voor zich, naast haar flamboyante echtgenoot en de zoon die haar licht en leven was.

Wat mijn verdriet doet is dat zij al zo lang weg zijn, dat het is alsof ze nooit hebben bestaan. Het bedrijf vond toen ik nog maar een paar jaar oud was een treurig einde, mijn vader kwam daar nooit overheen en bleef steken op die dag. Mijn opa, zijn vader, idem. Hij liet een memoriam na toen hij jaren geleden overleed, over wat er was gebeurd en wat dat met hem had gedaan. Ik wilde hem en mijn vader en moeder recht doen, door het op te schrijven in een boek. Maar ik had te weinig informatie. ER waren teveel losse eindjes die ik niet kon invullen. Dat is enorm frustrerend. Het was de tijd zonder internet, zonder social media, zonder mobiele telefoon die alles zo snel registreert tegenwoordig: en zo kan het gebeuren dat zonder dat iets voor altijd verloren is gegaan.

Misschien daardoor ben ik zelf een verzamelaar geworden. Misschien daardoor wil ik sporen na laten, in print of online. Niet alleen van mijzelf maar van andere mensen, bedrijven, gebeurtenissen. Dat het blijft voortbestaan. Altijd. Alsof het er altijd is geweest.

En ben ik daarom journalist en historicus: de beste combinatie die dat verlangen voortdrijft en concreet kan maken.